Էքսկուրսիա դեպի Խոր Վիրապ, Նորավանք, Արենի, Տաթև, Շաքիի ջրվեժ
|
Տևողությունը՝ 12ժ.
|
Արժեքը՝ առանց զբոսավար
|
Արժեքը՝ զբոսավարով
|
| Մարդատար (առավ. 3 ուղևոր) | 75 000 ՀՀԴ |
95 000 ՀՀԴ |
| Մինիվեն (առավ. 7 ողևոր) | 85 000 ՀՀԴ | 105 000 ՀՀԴ |
Խոր Վիրապը հայկական վանք է, որը գտնվում է Հայաստանի Արարատյան դաշտում, Թուրքիայի հետ սահմանի մոտ։ Վանքում եղել է հոգեւոր ճեմարան և Հայոց կաթողիկոսի նստավայրը։
Խոր Վիրապի՝ որպես վանքի և ուխտատեղիի նշանավոր լինելը պայմանավորված է նրանով, որ Գրիգոր Լուսավորիչը 13 տարի այստեղ բանտարկվել է Հայոց Տրդատ Գ թագավորի կողմից։ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչը հետագայում դարձավ թագավորի կրոնական դաստիարակը և նրանք ղեկավարեցին քրիստոնեական գործունեությունը երկրում։
301 թվականին Հայաստանն աշխարհում առաջինն էր, որը հռչակվեց քրիստոնյա երկիր։ Ներսես Գ Շինարարի կողմից Խոր Վիրապի տեղում սկզբնապես 642 թվականին կառուցվել է մատուռ՝ ի նշան սուրբ Գրիգորի պաշտամունքի։ Դարերի ընթացքում այն բազմիցս վերակառուցվել է։ 1662 թվականին հին մատուռի, վանքի, սեղանատան և վանականների խցերի շուրջ կառուցվել է ավելի մեծ մատուռը, որը հայտնի է որպես "Սուրբ Աստվածածին"։ Այժմ այս եկեղեցում կանոնավոր եկեղեցական ծառայություններ են մատուցվում։ Այն Հայաստանի ամենաշատ այցելվող ուխտատեղիներից է:
Նորավանքը 13-րդ դարի հայկական վանք է, որը գտնվում է Երևանից մոտ 120 կմ հեռավորության վրա՝ Ամաղու գետի մոտ գտնվող նեղ կիրճում, Եղեգնաձոր քաղաքի մոտ։ Կիրճը հայտնի է իր բարձր կարմիր ժայռերով, որոնք գտնվում են վանքի անմիջապես դիմաց: Վանքը առավել հայտնի է իր երկհարկանի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցով, որը թույլ է տալիս մուտք գործել երկրորդ հարկ շենքի երեսից դուրս եկող նեղ քարաշեն սանդուղքով:
13-14-րդ դարերում վանքը դարձել է Սյունիքի եպիսկոպոսների նստավայրը և, հետևաբար, Հայաստանի գլխավոր կրոնական և հետագայում մշակութային կենտրոնը, որը սերտորեն կապված է տեղի բազմաթիվ ուսումնարանների, հատկապես Գլաձորի հռչակավոր համալսարանի և գրադարանի հետ։
Նորավանքը հիմնադրվել է 1105 թվականին Վահանավանքի նախկին վանահայր Հովհաննես եպիսկոպոսի կողմից՝ ներկայիս Սյունիքի Կապան քաղաքի մոտ։ Վանական համալիրը ներառում է Ս. Կարապետ եկեղեցին, Ս.Գրիգոր մատուռը՝ թաղածածկ սրահով, Ս.Աստվածածին եկեղեցին։ Համալիրի պատերի ներսում և դրսում հայտնաբերվել են տարբեր քաղաքացիական շենքերի և խաչքարերի ավերակներ։
Նորավանքը Օրբելյան իշխանների նստավայրն էր։ Տասներեքերորդ դարի վերջին և տասնչորսերորդ դարի սկզբին այստեղ աշխատել են ճարտարապետ Սիրանեսը և մանրանկարիչ ու քանդակագործ Մոմիկը։
Արենին գյուղ է Հայաստանի Վայոց ձորի մարզում։ Արենին առավել հայտնի է իր գինու արտադրությամբ, որտեղ գինու մեծ մասը արտադրվում է մոտակա Գետափ գյուղի խաղողից:
Արենին Վայոց ձորի մարզի նշանավոր և հնագույն գյուղերից է: Հնում այն տեղակայվել է իր ներկայիս դիրքից մոտ կես կիլոմետր հյուսիս գտնվող բլրի գագաթին, որտեղ մինչ օրս կանգուն է մնում Մոմիկ ճարտարապետի կողմից 1321 թվականին կառուցված Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին։ Գյուղի տարածքը հարուստ է հնագույն վայրերով, այդ թվում՝ տարբեր հնավայրեր, մի քանի լքված բնակավայրեր, բազմաթիվ արձանագրություններով զարդարված խաչքարեր և գեղատեսիլ քարանձավներ։
2004 թվականից Արենի գյուղում հոկտեմբերին անցկացվում է գինու ամենամյա փառատոն, որն արդեն ավանդույթ է դարձել։ 2007 թվականին Արենիի քարանձավում սկսվեցին պեղումները։ Պեղումների արդյունքում հայտնաբերվեցին խոշոր համալիրներ, որոնք ցույց տվեցին, որ այս քարանձավը ժամանակին օգտագործվել է կրոնական և տնտեսական նպատակներով։ Քարանձավի մի սենյակում հայտնաբերվել է գինու հնձան։ Գտնվել են սերմերի, ցողունների և միացության հետքեր, որոնք կարմիր գինուն տալիս են իր բնորոշ գույնը, ինչը գիտնականների լայն շրջանակին հանգեցրել է այն եզրակացության, որ տարածքը մոտ 6000 տարի առաջ օգտագործվել է որպես գինու գործարան: Արենի քարանձավն այժմ ճանաչվել է աշխարհի ամենահին գինեգործարանը։
Տաթևի վանքը 9-րդ դարի հայ առաքելական քրիստոնեական վանք է, որը գտնվում է Հայաստանի հարավ-արևելքում՝ Սյունիքի մարզի Տաթև գյուղի մոտ գտնվող բազալտե մեծ սարահարթի վրա։
"Տաթև" տերմինը սովորաբար վերաբերում է վանքին։ Վանական համալիրը կանգնած է Որոտան գետի խորը կիրճի եզրին։ Տաթևը հայտնի է որպես Սյունիքի եպիսկոպոսական նստավայր և նշանակալի դեր է խաղացել տարածաշրջանի պատմության մեջ՝ որպես տնտեսական, քաղաքական, հոգևոր և մշակութային գործունեության կենտրոն։
Տաթևի վանքը Վայոց ձորի մարզի Նորավանքի հետ միասին բնութագրվել է որպես Հայաստանի երկու ամենահայտնի վանքերից մեկը։ 14-15-րդ դարերում վանքը հյուրընկալել է հայկական միջնադարյան կարևորագույն համալսարաններից մեկը՝ Տաթևի համալսարանը, որը նպաստել է գիտության, կրոնի և փիլիսոփայության առաջընթացին, գրքերի վերարտադրմանը և մանրանկարչության զարգացմանը։
Տաթևի համալսարանի գիտնականները նպաստել են հայ մշակույթի և դավանանքի պահպանմանը նրա պատմության ամենաբուռն ժամանակաշրջաններից մեկում:
Շաքիի հիասքանչ ջրվեժը հայտնի է բազմաթիվ շիթերով և կասկադներով և գտնվում է Սյունիքի մարզում՝ Սիսիան քաղաքին մոտ:
Այն գտնվում է խորը ձորերի, քարանձավների և բարձր ժայռերի ճեղքերի մեջ: Այս բնական գանձը շրջապատված է փարթամ կանաչ սաղարթով: Կանգնելով 18 մետր բարձրության վրա և տարածվելով տպավորիչ լայնության վրա՝ ջրի մռնչյուն ձայնը հաճախ խլացնում է նրանց խանդավառ բղավոցները, ովքեր ցանկանում են սուզվել նրա թարմացնող լողավազաններում:
Պատմական փաստերը ցույց են տալիս, որ Շաքիի ջրվեժի շրջակայքը հազարամյակների ընթացքում եղել է մարդկանց բնակության կենտրոն, որտեղ հետազոտողները դեռևս բացահայտում են հին քաղաքակրթությունների հետքերը: Շաքիի ջրվեժից մի քայլ հեռավորության վրա կարելի է գտնել մի շարք հանքային աղբյուրներ և առատ լճեր: Տեղացիները հաճախ են խոսում ջրերի բուժիչ հատկությունների մասին։
Կա նաև հուզիչ լեգենդ, որը կապված է ջրվեժի հետ: Ասում են, որ մի տիրակալ մի անգամ փորձել է ամուսնանալ Շաքե անունով տեղացի աղջկա հետ նրա կամքին հակառակ: Փախչելով նրա հետապնդումներից՝ աղջիկը ցատկեց ժայռից, և ասվում է, որ նրա հոսող սպիտակ զգեստը վերածվել է ջրվեժի հզոր ալիքների:
